Περικλής Κοροβέσης

Πέρασαν πέντε χρόνια από τότε που ο Περικλής Κοροβέσης μας άφησε χρόνους.

Από νεαρός πολιτικοποιημένος ακτιβιστής, πήρε νωρίς τη ζωή στα χέρια του κι αντιτάχτηκε στις κοινωνικές αδικίες της Ελλάδας του 1960.

Ακολούθησε η δράση του ενάντια στη χούντα των συνταγματαρχών (δικτατορία στην Ελλάδα 1967-74) και η εξορία του προς τη Βόρεια Ευρώπη (Γαλλία αρχικά και Σουηδία στη συνέχεια). 

Με το πρώτο του βιβλίο («Ανθρωποφύλακες» στα ελληνικά) και την κατάθεσή του στο Συμβούλιο της Ευρώπης κατάφερε ένα ισχυρό πλήγμα ενάντια στη δικτατορία που οδήγησε -προ της αποπομπής- στην αποχώρηση της Ελλάδα από το Συμβούλιο της Ευρώπης (σ.σ. Μια ταινία μικρού μήκους -23 λεπτών- γυρίστηκε στη Σουηδία βασισμένη στο βιβλίο του Περικλή και προβλήθηκε στη σουηδική τηλεόραση τον Αύγουστο του 1970, με στόχο να ευαισθητοποιήσει το σουηδικό κοινό, να πάρει θέση ενάντια στο δικτατορικό καθεστώς που κυβερνούσε την Ελλάδα).

Καθιερώθηκε ως ο άνθρωπος της αντίστασης που δεν διαπραγματευόταν τα πιστεύω του για τη Δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου. Ευχάριστος στη συζήτηση, πάντα με λογικά επιχειρήματα αλλά με καυστικό χιούμορ και διάθεση για την αναζήτηση της αλήθειας μέσω του διαλόγου, σε βάθος, πίσω από προσχήματα.

Τη δεκαετία του 1970 είχε ήδη γίνει γνωστός ως δημοσιογράφος, λογοτέχνης, ποιητής με γλαφυρό και ταυτόχρονα αιχμηρό λόγο που δεν άφηνε αδιάφορό αναγνώστη ή ακροατή του.

Τα χρόνια που έζησε και έδρασε στη Σουηδία άφησαν ένα αποτύπωμα στην κοινωνική και πολιτική ζωή της παροικίας που δεν το σβήνει ο χρόνος.

Αναδημοσιεύουμε εδώ στη μνήμη του ένα κείμενο που δημοσιεύτηκε σε ΜΚΔ (Μέσα κοινωνικής δικτύωσης), ανήμερα του θανάτου του στις 11 Απριλίου 2020:

Ο Περικλής γεννήθηκε το 1941 στο Αργοστόλι.
Πέθανε σήμερα (σ.σ. 11/04/2020) τα ξημερώματα σε νοσοκομείο της Αθήνας.

Σε νεαρή ηλικία  ο Περικλής συμμετείχε σε κινήματα της αριστεράς και επί χούντας φυλακίστηκε, βασανίστηκε και εξορίστηκε.
Το 1969 δημοσίευσε στη Σουηδία (για πρώτη φορά) το βιβλίο του «Ανθρωποφύλακες» όπου περιέγραφε τις μεθόδους βασανιστηρίων της χούντας και τις προσωπικές του εμπειρίες («Η μέθοδος» αποτελούσε και τίτλο της μετάφρασης στα σουηδικά). Το βιβλίο μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες και ανατυπώθηκε και στην Ελλάδα μετά την πτώση της δικτατορίας.

Εγκαταστάθηκε στη Σουηδία όπου και έμεινε μόνιμα ως τα μέσα της 10-ετίας του 1980.
Νωρίς έγινε γνωστός στην παροικία όχι μόνο εξ αιτίας του βιβλίου του αλλά για την οξύτητα του πνεύματός του και το γλαφυρό ύφος που διέθετε και παρουσίαζε σύνθετες κοινωνικές σχέσεις. Απλοϊκός και διαλεκτικός πάντα, δεν είχε φυσικά κανένα πρόβλημα να συναναστρέφεται και να επικοινωνεί με μέλη της παροικίας οποιουδήποτε πνευματικού επιπέδου ή και κοινωνικής τάξης.

Είχε σπουδάσει άλλωστε θέατρο και κοινωνιολογία.
Αρθρογράφησε σε περιοδικά της παροικία όπως: «Εργατικά Νέα» (Εμείς), «Μεταναστευτικά Νέα», «Περγαμηνή» κτλ.
Πρίν το 1980 πήρε την πρωτοβουλία και υπό την ευθύνη του διενεργήθηκε μελέτη ανθρωπολογικού χαρακτήρα, για τους Έλληνες της περιοχής Σόλνα (Δήμος που περικλείεται απ' το δήμο Στοκχόλμης).
Συμμετείχε σε πολλά ραδιοφωνικά προγράμματα (κυρίως στην τότε ελληνική εκπομπή της σουηδικής ραδιοφωνίας «Σήμερα») κι έδωσε πολλές διαλέξεις με θέμα επίκαιρα θέματα που τα προσέγγιζε με μια κριτική διάθεση.

Επίσης είχε αναλάβει την σκηνοθεσία θεατρικών παραστάσεων με συμμετοχή ερσιτεχνών ηθοποιών της παροικίας.
Στη Σουηδία έγραψε και μερικά από τα έργα του.
Δημοσίευσε αρκετά βιβλία που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα ενδιαφερόντων του όπως «η Αριστερή Ανακύκλωση», «οι Παράπλευρες καθημερινές απώλειες», , «Η πολιτική βία είναι πάντοτε φασιστική» κ.α.. Συνέγραψε και θεατρικά έργα (λ.χ. το «Tango Bar»), αλλά και παιδικά όπως αυτό που το χειρόγραφό του υπάρχει στο αρχείο του Ιδρύματος Ελληνική Βιβλιοθήκη Αρχείο και Μουσείο Σουηδίας.

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα κάποια στιγμή κατηγορήθηκε άδικα για σχέση με τη 17 Νοέμβρη. Η δημόσια απάντηση που έδωσε τότε ως ανένταχτος αριστερός αποστόμωσε τους πάντες.

Εργάστηκε ως αρθρογράφος στις εφημερίδες Ελευθεροτυπία, Η Εποχή, στην Εφημερίδα των Συντακτών αλλά και συνεργάστηκε με διάφορα περιοδικά.

Το 1998 εξελέγη δημοτικός σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων, και αργότερα βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ στο ξεκίνημα του. Το 2007 εκλέχθηκε στην Α΄περιφέρεια Αθηνών και μετείχε στη Διαρκή Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής που ήταν μέλος της Διπλωματικής Αντιπροσωπείας για τη φιλία και συνεργασία με τα κοινοβούλια της Γεωργίας, Νότιας Αφρικής και Σουηδίας. Το 2009 αποχώρησε από το κόμμα.
Δεν χρειαζόταν κανείς να συμφωνεί με τις απόψεις του Περικλή για να τον εκτιμήσει σαν άνθρωπο και να έχει την ευχαρίστηση της παρέας του σε φιλικό επίπεδο. Η διαλεκτική ήταν πάντα σημείο αναφοράς στις σχέσεις του με σεβασμό πάντα στις απόψεις των άλλων, δίχως αυτό να σημαίνει πως δεν ασκούσε δριμύτατη κριτική σε επίκαιρα θέματα.

Τον Περικλή Κοροβέση δεν τον «τραβούσες απ' την μύτη» για να παρουσιαστεί σε κάποια εκδήλωση. Ούτε και του έκανες παραγγελίες για να αναπτύξει κάποιο θέμα, είτε έγγραφα είτε υπό μορφή διάλεξης. Αυτός επέλεγε!

Έτσι στα πρώτα βήματα που έκανε το 1991 το Ίδρυμα Ελληνική Βιβλιοθήκη Αρχείο και Μουσείο Σουηδίας (ΕΒΑΜΣ) επέλεξε το θέμα για το οποίο θα μιλούσε. Ήρθε μίλησε κι ανέπτυξε κοινωνικές σχέσεις και καταστάσεις σε βάθος, με μια λογική ροή στο λόγο κι άνεση που πάντα εντυπωσίαζε. Και φυσικά το έκανε ανιδιοτελώς, μ' ένα καφέ που προσφέρονταν σε όλους.

10 χρόνια αργότερα, τον Ιούνιο του 2001 μας επιφύλαξε μια ευχάριστη έκπληξη όταν απροσδόκητα εμφανίστηκε σε μια εκδήλωση προς τιμή της χορωδίας Αργοστολίου, στο Κέντρο Ελληνικού Πολιτισμού Σουηδίας (ΚΕΠΣ).

Συνήθως περνούσε κάποιες φορές μετά τις ώρες λειτουργίας του ΚΕΠΣ.

Φυσιολογική ήταν λοιπόν η απορία:

-Περικλή ποιος καλός άνεμος σε έφερε;

-Μα είμαι Κεφαλλονίτης!

Δεν μπορεί η χορωδία του Αργοστολίου να είναι στη Στοκχόλμη και να μην έρθω να τους δω και να τους ακούσω!

Για όσους δεν γνωρίζουν ο Περικλής γεννήθηκε στο Αργοστόλι με καταγωγή από την Αίγυπτο. Ο ίδιος δε γνώριζε την αρβανίτικη ρίζα του ονόματος του.

Η παρουσία κι δράση του στη Σουηδία άφησαν ένα θετικό αποτύπωμα στην ιστορία της παροικίας.

Ανδρέας Μπούκας